ਜੇਠ-ਹਾੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਧੁੱਪਾਂ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਨੇ
ਬਨਸਪਤੀ, ਜਨ-ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਫ਼ਾਂ ਅੰਦਰ ਆਪਣਾ ਜੋ ਰੋਹਬ ਜਮਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਉਹ
ਹੁਣ ਸਾਉਣ ਦੇ ਛੜਾਕਿਆਂ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਜੇ ਕਿਸੇ ਜ਼ਾਲਮ ਰਾਜੇ ਦੇ ਰਾਜ-ਭਾਗ
ਨਾਲ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਅਤਿ-ਕਥਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ
ਕਿ ਇਹ ਉਦੋਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਜ਼ਾਲਮ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਨੇ
ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਗਾ ਕੇ ਵੀ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ। ਕਵਿਤਾ ਤਾਂ ਕਵਿਤਾ ਹੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਇਹ
ਜਾਪਾਨੀ ਕਾਵਿ-ਵਿਧਾ (ਹਾਇਕੁ) ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ:
1.
ਤਪੀ ਧਰਤੀ
ਆ ਪਿਆ ਲੱਛੇਦਾਰ
ਪਹਿਲਾ-ਛੱਲਾ
2.
ਬੱਦਲ ਗੱਜੇ
ਆਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ
ਧਰਤੀ ਚੁੰਮੇ
3.
ਭਿੱਜੀ ਜ਼ੁਲਫ
ਤਿੱਪ-ਤਿੱਪ ਡਿੱਗੀਆਂ
ਇਕ-ਦੋ ਬੂੰਦਾਂ
4.
ਛੱਤੜੀ ਉਤੇ
ਛਿੱਟਾਂ ਦੀ ਕਿੜ-ਕਿੜ
ਸਾਉਣ ਵਰ੍ਹੇ
5.
ਚੜਦੀ ਪੀਂਘ
ਲਿਫੇ ਪਿਆ ਟਾਹਣ
ਸਾਉਣ ਵਿਚ
6.
ਪੁੱਤ ਸ਼ਰਾਬੀ
ਬਾਪੂ ਵੱਟਾਂ ਚੋਪੜੇ
ਛੱਨ 'ਤੇ ਛਿੱਟਾਂ
ਭੂਪਿੰਦਰ।
